Premieberekening

Een pensioenfonds is verplicht om de premie voor een uitkeringsovereenkomst die een pensioenfonds bij werkgevers en werknemers in rekening brengt, te toetsen op kostendekkendheid. Daartoe moet het fonds eerst de zuivere kostendekkende premie uitrekenen. Dit wordt ook wel actuarieel benodigde premie genoemd, omdat dit de actuarieel berekende kostprijs van de pensioenopbouw is op basis van de sterftegrondslagen van het fonds en de actuele marktrente. Aangezien de zuiver kostendekkende premie sterk kan fluctueren vanwege de actuele marktrente, mag het fonds gebruikmaken van premiedemping. De lagere rentes zijn hierbij echter een belangrijke factor.

Premieberekening

Een pensioenfonds kan de premie op verschillende manieren vaststellen, waarbij evenwichtige belangenafweging een belangrijk thema is.

Premieberekening

Een pensioenfonds is verplicht om de premie voor een uitkeringsovereenkomst die een pensioenfonds bij werkgevers en werknemers in rekening brengt, te toetsen op kostendekkendheid. Daartoe moet het fonds eerst de zuivere kostendekkende premie uitrekenen. Dit wordt ook wel actuarieel benodigde premie genoemd, omdat dit de actuarieel berekende kostprijs van de pensioenopbouw is op basis van de sterftegrondslagen van het fonds en de actuele marktrente.
Aangezien de zuiver kostendekkende premie sterk kan fluctueren vanwege de actuele marktrente, mag het fonds gebruikmaken van premiedemping. Het fonds stelt in dat geval de gedempte kostendekkende premie vast. Voor demping gelden in de praktijk twee mogelijkheden: een berekening op basis van verwacht rendement uitgaande van het bestaande beleggingsbeleid van het pensioenfonds of op basis van de gemiddelde markt­rente over maximaal de afgelopen tien jaar. Een voorwaarde van demping op grond van verwacht rendement is dat de toeslagverlening via de premie moet worden gefinancierd, zodanig dat de opslag voor toeslagverlening de opslag voor solvabiliteit vervangt, tenzij de laatste opslag hoger is. Het verwachte rendement moet voorts voor een periode van vijf jaar worden vastgesteld.

‘De systematiek van demping van de kostendekkende premie op basis van verwacht beleggingsrendement heeft weliswaar tot minder hard stijgende premies geleid, maar gaat ten koste van de financiële positie van pensioenfondsen.’


De systematiek van demping van de kostendekkende premie op basis van verwacht beleggingsrendement heeft weliswaar tot minder hard stijgende premies geleid, maar gaat ten koste van de financiële positie van pensioenfondsen. Dit geldt vooral voor fondsen met een jong deelnemersbestand, die meer afhankelijk zijn van de omvang van de premie-inleg dan ‘grijze’ fondsen.
De methodiek waarbij de gemiddelde marktrente over maximaal de afgelopen tien jaren wordt genomen heeft juist geleid tot een stijging van premies, omdat op deze manier geleidelijk de lagere rentes tot uitdrukking komen in de hoogte van de gedempte kostendekkende premie.

Lage premiedekkingsgraad

De zuiver kostendekkende premie is vaak hoger dan de gedempte kostendekkende premie, omdat de actuele marktrente lager is dan de gemiddelde marktrente of dan het verwachte rendement. Dit komt tot uiting in een lage premiedekkingsgraad (in formulevorm: gedempte kostendekkende premie gedeeld door de zuiver kostendekkende premie < 100 procent). Actieve werknemers betalen in dat geval geen volledig kostendekkende premie voor hun pensioenopbouw. Er wordt daardoor verlies ingekocht en dat vertaalt zich in een lagere toeslagcapaciteit en een grotere kans op korting van aanspraken. Dit verlies zal in de toekomst door extra rendement moeten worden goedgemaakt. Dat extra rendement moet dan wel daadwerkelijk worden gerealiseerd.

Premiekorting

Een pensioenfonds mag alleen onder strikte voorwaarden een korting geven op de vastgestelde premie of (een deel van) de betaalde premie terugstorten. Dit mag alleen als over de afgelopen tien jaar de voorwaardelijke toeslagen volledig zijn toegekend en eventuele kortingen zijn gecompenseerd. Bovendien moeten de voorwaardelijke toeslagen ook in de toekomst kunnen worden toegekend. Dit is het geval als de beleidsdekkingsgraad van het fonds ook in de toekomst boven de 110 procent blijft. Dit is onderdeel van de regels voor toekomstbestendig indexeren.

 

Voorbeeld beschrijving premiebeleid in ABTN

In de ABTN van een pensioenfonds is het premiebeleid op praktische wijze beschreven. Zie bijvoorbeeld de ABTN van PFZW. 
Actuariële en Bedrijfstechnische Nota 2019

 

Uitleg kostendekkende premie

Het verschil tussen de feitelijke premie, de zuiver kostendekkende premie en de gedempte kostendekkende premie uitgelegd.

Uitleg evenwichtig vaststellen van het premiebeleid 

Evenwichtige belangenafweging bij het vaststellen van het premiebeleid uitgelegd.

Over de auteur
Remco Dijkstra
Sprenkels en Verschuren

Dilemma's

  • Vind je dat een langdurige lage premiedekkingsgraad evenwichtig is of niet?
  • Moet je als een pensioenfonds altijd een harde ondergrens voor de premiedekkingsgraad hebben?
  • Vind je premiedemping per definitie onevenwichtig?
  • Is er specifiek aandacht voor in je communicatiebeleid?