Financieel risicomanagement

Financieel risicomanagement is het beheren van risico’s die verband houden met uiteindelijk de dekkingsgraad van het pensioenfonds, oftewel de kwantitatieve risico’s.

Financiële risico’s

Financiële risico’s kunnen tot uiting komen in een lagere dan gewenste dekkingsgraad of in een lager dan gewenste indexatie van opgebouwde rechten en ingegane pensioenen.De oorzaken van deze gebeurtenissen zijn onder te verdelen naar beleggingsrisico’s, inflatie en verzekeringstechnische risico’s. De laatste twee categorieën laten zich moeilijk beheersen en zijn vaak een gegeven. Beleggingsrisico’s zijn veelal beter te ‘managen’. Denk hierbij bijvoorbeeld aan beperking van de hoeveelheid risicovolle beleggingen en het afdekken van rente- en valutarisico. Tegen het inperken van risico’s staat echter mogelijk een gemis aan rendement, waardoor de strategische doelstellingen van het pensioenfonds in gevaar kunnen komen. Het vormgeven van financieel risicomanagement start dan ook bij het vaststellen van het gewenste risicoprofiel.

‘Het bestuur, dat uiteraard niet zelf belegt maar wel eindverantwoordelijk is voor de beleggingen, moet middels rapportages op de hoogte worden gehouden van de risico’s.’

Risicomanagement

Pensioenfondsen kiezen een risicoprofiel voor de beleggingen dat past bij de doelstellingen en beleidsuitgangspunten van het pensioenfonds, waaronder de risicohouding. De risicohouding moet enerzijds op grond van het Financieel Toetsingskader (FTK) kwantitatief worden vastgesteld, in termen van pensioenresultaat en gewenst niveau van het vereist eigen vermogen. Anderzijds is er ook een meer kwalitatieve insteek: dan wordt er een uitspraak gedaan over de gewenste mate van blootstelling aan risico’s (Risicohouding).

Op basis van de risicohouding kan een pensioenfonds de mate waarin het bereid is beleggingsrisico’s te lopen, vaststellen aan de hand van de geformuleerde beleggingsovertuigingen. Bijvoorbeeld, als de overtuiging is dat renterisico een niet-beloond risico is, dan zal de bereidheid om dit risico te lopen laag zijn. Dit wordt vervolgens vertaald in een kwantitatieve grens die bijvoorbeeld luidt dat de renteafdekking van de verplichtingen minimaal 90 procent is. Dit wordt als beheersmaatregel meegegeven aan de vermogensbeheerder van het pensioenfonds.
Het bestuur, dat uiteraard niet zelf belegt maar wel eindverantwoordelijk is voor de beleggingen, moet middels rapportages op de hoogte worden gehouden van de risico’s.

Wat is een risico?

Wat is een risico? Risico’s zijn overal. De term risico wordt op veel manieren gebruikt. Om goed met risico’s om te gaan is het van belang om te begrijpen wat een risico is. Het managen van risico’s doe je vaak ook niet alleen. Het is dus van belang dat een bestuur het over het zelfde heeft. In deze video legt Ernst Lock uit uit welke elementen een risico bestaat, en hoe je tot een duidelijke risico definitie komt.

Voorbeeld Integraal risicodashboard 

In het risicodashboard leg je op verschillende niveaus je risicohouding vast. Vervolgens bepaal je per risico de kans dat het risico zich voordoet, en de impact van het risico indien het zich voordoet. Vervolgens bepaal je welke risico’s aandacht verdienen van het bestuur en wat mogelijke beheersingsmaatregelen zijn. 

Download hier een voorbeeld van integraal risicodashboard.